Volgens het woordenboek van de Koninklijke Spaanse Academie (RAE) is plasticiteit een kenmerk van plastic materialen. Er zijn echter verschillende toepassingen van het concept.
Men kan zeggen dat plasticiteit een mechanische eigenschap is van sommige stoffen, die in staat zijn om een onomkeerbare en permanente vervorming te ondergaan wanneer ze worden blootgesteld aan een spanning die hun bereik of elastische limiet overschrijdt. Als het om metalen gaat, is het mogelijk om plasticiteit uit te leggen aan de hand van de bewegingen van de dislocaties die onmogelijk omkeren. In die zin is het nodig om onderscheid te maken tussen plasticiteit en wat bekend staat als elastisch gedrag, dat op thermodynamisch niveau kan worden omgekeerd.
De notie van cellulaire plasticiteit is daarentegen een eigenschap die stamcellen kenmerkt en hen in staat stelt te differentiëren. Het is aangetoond dat de ene cel zich niet alleen kan onderscheiden van de andere, maar ook de mogelijkheid heeft om terug te keren naar zijn vorige toestand.
De ionen die gemeenschappelijk zijn voor de omgeving en hun locatie in het homeostatische systeem zijn verantwoordelijk voor het reguleren van de elektrolytische vermogens van cellen. Wanneer een potentiaalverschil wordt geregistreerd tussen het inwendige van de cel en de omgeving, treedt een moleculaire neerslag op die compensatie mogelijk maakt door een koppeling van geïoniseerde moleculen aan het plasmamembraan.
In de biologie is er het concept van fenotypische plasticiteit dat verwijst naar de eigenschappen die genotypen bezitten waarmee ze andere fenotypes kunnen creëren om het hoofd te bieden aan een bepaalde omgevingsconditie. Dit concept is nauw verbonden met het concept van evolutie.
Er zijn twee soorten fenotypische plasticiteit: ontwikkelingsplasticiteit en fenotypische flexibiliteit. De eerste is degene die verwijst naar de veranderingen die plaatsvinden in een soort om niet te vergaan, het is absoluut verbonden met evolutie; terwijl de tweede die is die bij dezelfde persoon voorkomt en die omkeerbaar is.
Neuronale plasticiteit
De neuronale plasticiteit, die is ook bekend als synaptische plasticiteit, neurale plasticiteit of neuroplasticiteit, is de natuurlijke en functionele eigenschappen van neuronen van een communicatieverbinding.Als we zoeken naar de definitie van de Wereldgezondheidsorganisatie, kunnen we zeggen dat neuronale plasticiteit wordt beschreven als het vermogen van de cellen waaruit het zenuwstelsel bestaat om zichzelf anatomisch en functioneel te herstellen na bepaalde pathologieën, ziekten of zelfs trauma's.
Het is een aanpassingsvermogen van het gehele zenuwstelsel om de effecten die een letsel in cellen kan veroorzaken, op te lossen of tegen te gaan. Deze kwaliteit veronderstelt de modulatie van de perceptie van inkomende en uitgaande stimuli ten opzichte van hun omgeving op een zodanige manier dat bepaalde neuronen de tekortkomingen kunnen compenseren en de plaats kunnen innemen van andere neuronen die niet correct functioneren. Neuronale plasticiteit maakt op zijn beurt de groei van nieuwe synapsen mogelijk, met als uitgangspunt een neuron dat beschadigd is.
Het is noodzakelijk te vermelden dat dit vermogen van de hersenen efficiënter is wanneer de persoon nog maar een paar jaar oud is dan wanneer hij volwassen is. Aan de andere kant ontwikkelt het neuronale reconstructieproces zich geleidelijk, en de resultaten zijn merkbaar in de kleine verbeteringen die de patiënt manifesteert in zijn mobiliteit en in het herstel van verloren bewegingen of functies.
De hersenen bestaan uit miljarden neuronen, die door synapsen met elkaar zijn verbonden. Hoewel neuronen zichzelf niet kunnen voortplanten, is er iets dat dendritische regeneratie wordt genoemd, die optreedt wanneer laesies in de hersenen verschijnen.
Verwondingen aan de hersenen kunnen het leven van een individu radicaal veranderen door drastische gevolgen te hebben, zoals motorische, sensorische of cognitieve gebreken. Om deze reden is de studie van neuronale plasticiteit zo belangrijk, waardoor de reconstructie van cellen mogelijk wordt, zodat het lichaam zonder problemen de taken kan uitvoeren die het vóór het ongeval had uitgevoerd.